W krainie Wysoczyzny Kolneńskiej: historia Grajewa

Tego szukamy w Grajewie

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Grajewo, Grajewo praca, Grajewo pogoda, e Grajewo ogłoszenia, taxi Grajewo, Warmia Grajewo, Savona Grajewo.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Grajewie, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jego historii.

Bądź na bieżąco z faktami w Twoim Mieście!

Grajewo nad Ełkiem zostało założone w XV wieku z inicjatywy księcia mazowieckiego, Janusza I. Nazwa miasta wywodzi się od nieistniejącego już jeziora Krejwy. Książę Janusz po raz pierwszy wymienił nazwę książęcej wsi Graywa w 1426 r., co odnotowano w metryce książąt mazowieckich. Bolesław IV, wnuk Janusza I, przyznał Włościborowi z Osieka 60 włók, zwanych Graywo, w 1434 r.

Jan z Białowieży, nadworny książęcia Kazimierza III i starosta biskupich dóbr pułtuskich, otrzymał ziemię wraz z Grajewem w dniu 23 listopada 1472 r. W 1478 r. w miejscowości został wzniesiony kościół Świętej Trójcy, a 14 lipca 1479 r. Kazimierz Mazowiecki utworzył parafię. Jan z Białowieży przyjął nazwisko Grajewski w 1483 r.

Dzięki wzrostowi liczby mieszkańców możliwy stał się rozwój handlu i rzemiosła. Szlachta pruska korzystała z rzeki Ełk, przepływającej obok Grajewa, do transportu zbóż i towarów leśnych do Gdańska. Grajewo otrzymało królewskie pozwolenie na wytwarzanie smoły, popiołów i innych towarów leśnych w lasach królewskich oraz na ich eksport do Gdańska w 1567 r.

Grajewo uzyskało prawa miejskie 12 lipca 1540 r., jednak mimo korzystnej lokalizacji geograficznej, miasto nie rozwijało się z powodu niepraktycznego podziału między wielu spadkobierców.

Dopiero w XVII wieku, gdy najbogatszy z rodu Grajewo wykupił całe miasto, zaczęło być traktowane jako pełnoprawne. Wcześniej funkcjonowało głównie jako wieś targowa. W 1692 r. poprzez małżeństwo córki Jakuba Grajewskiego, Anny, miasto przeszło w ręce Wilczewskich, co przyczyniło się do jego dalszego rozwoju.

Pod koniec XVII wieku zaczęło się rozwijanie Grajewa, choć zabudowa ograniczała się do rynku i ulic wylotowych. W 1818 r. otwarto fabrykę świec i mydła, a miasto odbywało cztery jarmarki rocznie, specjalizując się głównie w handlu bydłem, końmi i wyrobami bednarskimi. Około 1850 r. liczba mieszkańców wzrosła do 1917 osób z 200 w 1800 r. Miasto rozwijało się, zyskując stację pocztową, komorę celną, szkołę elementarną, rzeźnię i liczne zakłady rzemieślnicze. Jednak prawa miejskie zostały odebrane w 1870 r. z powodu udziału mieszkańców w powstaniu styczniowym.

Rozkwit Grajewa nastał po wybudowaniu szosy petersburskiej i kolei żelaznej Brześć-Królewiec w 1873 r., co spowodowało zmiany w zabudowie miasta, nowe domy budowano wzdłuż trakcji kolejowej. Powstały również zakłady przemysłowe, takie jak fabryka win, gorzelnia, huta szkła, fabryka pasów transmisyjnych i taśm gumowych, oraz betoniarnia.

W 1894 r. wybudowano koszary, a do miasta przybyli rosyjscy wojskowi wraz z rodzinami, wznosząc niewielką cerkiew wraz z cmentarzem. Podczas I wojny światowej miasto zostało zniszczone przez armię niemiecką. Międzywojnie Grajewo było siedzibą starostwa szczuczyńskiego, licząc około 9500 mieszkańców (aktualne dane statystyczne).

W 1922 r. Grajewo ponownie uzyskało prawa miejskie, stając się ośrodkiem administracyjno-usługowym. W tym okresie w mieście stacjonował 9. Pułk Strzelców Konnych im. gen. K. Pułaskiego.

W 1941 r. utworzono w Grajewie getto, które istniało do września 1942 r., gdy zostało zlikwidowane. W lipcu 1943 r. Gestapo zamordowało 183 osoby, głównie miejscową inteligencję, w pobliskich Boguszach. W styczniu 1945 r., przed opuszczeniem miasta, Niemcy dokonali masakry znacznej części miejscowej ludności w lesie Kosówka.

Po drugiej wojnie światowej miasto powiększyło swoje granice o tereny okolicznych wsi. Intensywna rozbudowa nastąpiła w latach 70. w związku z lokalizacją dużych zakładów przemysłowych: przetwórstwa drzewnego i mleczarskiego. Przyczyniło się to do napływu ludności, a następnie lokalizacji osiedli mieszkaniowych wielorodzinnych: Tysiąclecia, Broniewskiego, Centrum, Południe oraz jednorodzinnych: Huta i Północ.

---

Nie daj pogodzie się zaskoczyć! Sprawdź prognozę w Rabce